Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον παιδικό διαβήτη από τον Ευάγγελο Ζουμπανέα, Διαιτολόγο Διατροφολόγο Master Practitione on Eating Disorders
1. κε. Ζουμπανέα έχετε πολύχρονη πείρα στις διατροφικές διαταραχές αλλά σε όλα αυτά τα χρόνια της καριέρας σας σίγουρα σας έχει απασχολήσει και το θέμα του παιδικού διαβήτη που στην σύγχρονη εποχή έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις. Μπορείτε να μας δώσετε μια σύντομη εικόνα για την χώρα μας (π.χ. πόσα κρούσματα έχουμε τον χρόνο κ.λ.π.);
Η προσωπική μου εμπειρία και η ενημέρωση που έχω είναι ότι στη χώρα μας συναντάμε πολύ υψηλά ποσοστά εμφάνισης της νόσου που κάποιες χρονιές ξεπέρασαν και τα 1000 κρούσματα ετησίως.
2. Ο ίδιος γνωρίζετε αρκετά καλά πως είναι να μεγαλώνεις ένα παιδάκι με διαβήτη. Θέλετε να μας πείτε τι σημαίνει αυτό; Δηλαδή, τι αντιμετωπίζουν οι γονείς στην Ελλάδα που έχουν παιδιά με διαβήτη, τι κόστος έχει όλο αυτό και αν υποστηρίζονται αυτοί οι άνθρωποι;
Τα προβλήματα δυστυχώς είναι πολλά και περίπλοκα και όσο κι αν τα περιγράψω όποιος δεν ζει με παιδί που πάσχει από διαβήτη τύπου 1 δεν θα τα καταλάβει, ενώ αντίθετα οι οικογένειες που το ζουν ή που πέρασαν την παιδική ηλικία του παιδιού τους με τη συγκεκριμένη νόσο, μπορούν μόνο να συναισθανθούν τα αντίστοιχα βιώματα. Η ζωή της οικογένειας που έχει μικρό παιδί με διαβήτη φέρνει πολύ συχνά τα μέλη της οικογένειας στα όρια της αντοχής τους. Η παρακολούθηση των μικρών παιδιών και κυρίως κάτω των οκτώ ετών είναι διαρκής και σε 24ωρη βάση και η φροντίδα τους απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις που αγγίζει τα όρια της ιατρικής προσέγγισης. Στη συνέχεια όταν παιδί πάει στο σχολείο επίσης χρειάζεται να είναι τακτικά κάποιος κοντά του. Κάποιες φορές η πολιτεία, κατόπιν πίεσης ενδέχεται να εφαρμόσει την κοινοτική οδηγία ότι σε κάθε αντίστοιχη περίπτωση το σχολείο οφείλει να διαθέτει το αυτονόητο, δηλαδή σχολικό νοσοκόμο, όχι μόνο για τα συγκεκριμένα παιδιά αλλά για όλα, που έτσι κι αλλιώς, στατιστικά όλα, κάποια στιγμή θα χτυπήσουν από λίγο έως περισσότερο ή τουλάχιστον θα εκδηλώσουν κάποια αδιαθεσία κατά τη διάρκεια των μαθημάτων.
Όσον αφορά τα έξοδα της νόσου, η πολιτεία καλύπτει το μεγαλύτερο κόστος της νοσηλείας αλλά ακόμα και η μικρή συμμετοχή σήμερα για πολλές οικογένειες είναι δύσκολη. Επίσης το παιδί έχει ανάγκη από καθημερινή ποιοτική διατροφή με τρόφιμα υψηλής διατροφικής αξίας που δεν προκαλούν απότομες αυξομειώσεις της γλυκόζης στο αίμα αν και αυτό θα έλεγα ότι επίσης θα έπρεπε να είναι αυτονόητο για κάθε παιδί. Επιπλέον, κατά την προσωπική μου άποψη, τα συγκεκριμένα παιδιά χρειάζονται μια έξτρα συμπλήρωση σε βιταμίνες μέταλλα και ιχνοστοιχεία που θα τα προστατέψουν από τις πιθανές επιπλοκές του διαβήτη ή θα βοηθήσουν στην καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου τους και που επίσης κοστίζουν και δεν καλύπτονται από την πολιτεία.
3. Κατά την γνώμη σας, μπορεί να γίνει κάτι σε προληπτικό επίπεδο προκειμένου να αποφευχθεί η εκδήλωση αυτής της νόσου στα παιδιά αλλά και στους μεγάλους;
Όπως σημείωσα και πιο πριν, ενώ τα ποσοστά εμφάνισης παιδικού διαβήτη στη χώρα μας αυξάνονται διαρκώς, εν συγκρίσει με τις πλούσιες σκανδιναβικές χώρες που διαθέτουν ένα καλύτερο και περισσότερο ευαίσθητο υγειονομικό σύστημα περίθαλψης και προστασίας προς τον πολίτη, έχουν μειώσει τα τελευταία χρόνια σε περισσότερο από 80% τα κρούσματα εμφάνισης σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες. Ένα βασικός παράγοντας
αυτής της μείωσης είναι η εκ γενετής χορήγηση βιταμίνης D3 που ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Επίσης η ποιοτική διατροφή της μητέρας, πριν, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετέπειτα με το θηλασμό παίζει καθοριστικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού.
Στα βιοχημικά εργαστήρια μπορεί ο καθένας και το κάθε παιδί μπορεί να κάνει μια απλή εξέταση αίματος που αφορά τη μέτρηση της (OH)25D3 (και όχι της ολική βιταμίνη D που συνήθως μετράνε στα εργαστήρια) η οποία σε χαμηλά επίπεδα είναι ένα πρώτος δείκτης για πιθανή εκδήλωση κάποιας αυτοάνοσης νόσου. Η συγκεκριμένη εξέταση κοστίζει περίπου τα 20 ευρώ και μπορεί να γραφτεί από τον γιατρό κάθε ασφαλισμένου όπως και άλλες απαραίτητες βιοχημικές και αιματολογικές εξετάσεις.
4. Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε, αφενός μεν προς τις οικογένειες που έχουν παιδιά με διαβήτη, αφετέρου προς τη νέα ηγεσία του Υπουργείου Υγείας;
Αν θα μπορούσα να στείλω ένα μήνυμα προς τις οικογένειες που ήδη ζουν με παιδί με διαβήτη, είναι πως ο διαρκής αγώνας φροντίδας που οφείλουν να παρέχουν στο παιδί τους και η τήρηση των ίδιων διατροφικών κανόνων για όλα τα μέλη της οικογένειας, θα δείξει στο παιδί ότι έχει τις ίδιες ευκαιρίες και δυνατότητες με όλα τα άλλα παιδιά. Επίσης αν έχουν κι άλλα παιδιά θα πρέπει να τα φροντίζουν εξίσου με την ίδια δύναμη της ψυχής τους. Κι αυτό, διότι κάθε παιδί αισθάνεται μοναδικό είτε ζει με κάποια ασθένεια είτε όχι, και αν του στερήσεις αυτό το μοναδικό προνόμιο τότε σύντομα οι γονείς θα έχουν να αντιμετωπίσουν περισσότερες δυσκολίες κυρίως σε θέματα αρνητικής ή επιθετικής συμπεριφοράς από τα άλλα παιδιά.
Στην νέα ηγεσία του υπουργείου υγείας θα πρότεινα να στηρίξει περισσότερο τις οικογένειες των παιδιών με διαβήτη, και όσον αφορά την σημερινή καθημερινότητα, να μην περιμένει να εξαντληθούν από τις φαρμακαποθήκες οι πένες και τα βελονάκια μέτρησης του σακχάρου (άρα και τα αναμενόμενα κέρδη των εταιρειών που διαθέτουν απούλητο το συγκεκριμένο stock) και να φέρει επιτέλους το ειδικό τσιρότο που κυκλοφορεί εδώ και μήνες στο εξωτερικό, το οποίο απαλλάσσει από το καθημερινό απαραίτητο τρύπημα των δακτύλων για την πολυπόθητη σταγόνα αίματος που απαιτείται για τη μέτρηση, γεγονός που στα μικρά παιδιά είναι απαραίτητο περισσότερο από 10 φορές την ημέρα.
5. Ευελπιστείτε ότι κάποια στιγμή θα βρεθεί μια θεραπεία του διαβήτη;
Αν θέλετε την προσωπική μου γνώμη, πιστεύω ότι θεραπεία για το διαβήτη τύπου 1 έχει είτε βρεθεί, είτε είναι πολύ κοντά, αλλά επίσης κατά την προσωπική μου γνώμη πιστεύω ότι η οριστική θεραπεία του διαβήτη δεν συμφέρει κανέναν που εμπλέκεται με οικονομικό όφελος σε αυτή την ιστορία. Όταν ένα μικρό παιδί μπορεί να στοιχίζει και 500 ευρώ το μήνα η νοσηλεία του, κι ενός ενήλικα πολλές φορές πολλαπλάσια, η θεραπεία θα βρεθεί όταν κάποια άλλη νόσος ή πανδημία θα κοστολογείται περισσότερο ή τουλάχιστον ισάξια.
